Haciz Nedir? Haciz Türleri, Süreçleri ve Merak Edilenler

Borç ilişkileri, hayatın birçok alanında karşılaşabileceğimiz hukuki durumlardan biridir. Borçların ödenmemesi durumunda ise devreye haciz süreci girer. Peki haciz nedir, hangi mallar haczedilebilir ve bu süreçte dikkat edilmesi gerekenler nelerdir? İşte haciz hakkında bilinmesi gereken tüm detaylar…

Haciz Nedir?

Haciz, bir kişinin ya da kurumun, borcunu ödememesi halinde alacaklının talebiyle başlatılan hukuki bir işlemdir. Borcun yasal süre içinde ödenmemesi halinde icra takibi başlar ve ödeme yapılmazsa haciz kararı uygulanır. Bu süreçte, borçlunun taşınır ya da taşınmaz mallarına borç miktarını karşılayacak şekilde el konulur.

Haciz Türleri Nelerdir?

İcra Hukuku kapsamında farklı haciz türleri mevcuttur. Her biri farklı hukuki duruma göre uygulanır:

1. Kesin (İcrai) Haciz

İcra takibinin kesinleşmesiyle uygulanan haciz türüdür. Borçlunun malları satışa çıkarılarak alacaklının borcu tahsil edilir.

2. Geçici Haciz

Borçlunun itirazının geçici olarak kaldırılması durumunda devreye girer. Mallar geçici olarak güvence altına alınır.

3. İlave Haciz

Satılan mallar borcu karşılamazsa, alacaklı ek haciz talebinde bulunabilir. Yeni mallar haczedilir.

4. Tamamlama Haczi

Değer tespitinde hata olması durumunda, yeniden değerleme yapılır ve bu değere göre yeni haciz işlemi uygulanır.

5. İhtiyati Haciz

Alacaklının zarar görmemesi adına, borç kesinleşmeden önce mallarına geçici olarak el konulur. Genellikle teminat alacaklarında kullanılır.

E-Haciz Nedir?

E-haciz, vergi ve kamu borçları için banka hesaplarına elektronik ortamda uygulanan bir haciz türüdür. E-haciz ile banka hesaplarındaki para, döviz, fon gibi varlıklara el konulabilir. E-haciz sorgulama ve taksitlendirme işlemleri ise e-Devlet üzerinden yapılabilir.

Haciz Tebligatı Nedir?

Haciz tebligatı, borçluya işlemler başlamadan önce gönderilen resmi bildirimdir. Yasal olarak en az 7 gün önceden gönderilmesi gerekir. Bu tebligat yapılmadan uygulanan haciz işlemleri hukuka aykırı sayılabilir.

Haciz Sorgulama İşlemi Nasıl Yapılır?

Borçlu olup olmadığınızı ve üzerinize haciz kararı çıkıp çıkmadığını öğrenmek için sorgulama yapabilirsiniz.

1. UYAP SMS ile Sorgulama

• T.C. kimlik numarası ve dosya numarası 4060’a SMS olarak gönderilir.
• Sonuç kısa mesajla bildirilir.

2. E-Devlet Üzerinden Sorgulama

• T.C. kimlik numarası ve şifre ile sisteme giriş yapılır.
• “Dava Dosyası Sorgulama” veya “Elektronik Haciz” bölümlerinden bilgi alınabilir.

İcra ve Haciz Süreci Nasıl İşler?

İcra süreci, ilamlı ve ilamsız icra olarak ikiye ayrılır:

• İlamsız icra, mahkeme kararı olmadan başlatılabilir (örneğin kira alacağı).
• İlamlı icra, mahkeme kararı sonrası yürürlüğe girer.

Borç ödenmezse borçluya ait olmayan ancak yaşamsal ihtiyaçları kapsamayan mallara el konulur ve açık artırmayla satılır.

Hacze Nasıl İtiraz Edilir?

Borçlu, kendisine gönderilen ödeme emrine itiraz edebilir.

• İtiraz, ödeme emrinin geldiği icra dairesine yazılı olarak yapılır.
• Şirketlerde itiraz işlemleri avukat ya da yetkili kişi tarafından yürütülmelidir.

Hangi Mallar Haczedilebilir?

Haczedilebilen varlıklar şunlardır:

• Nakit para
• Ziynet ve antika eşyalar
• Taşınmaz mülkler
• Lüks veya fazla sayıda bulunan ev eşyaları

Hangi Mallar Haczedilemez?

Borçlunun yaşaması için zorunlu olan eşyalar haczedilemez:

• Buzdolabı, çamaşır makinesi, koltuk takımı, halı
• Tek kişilik yatak
• Emekli maaşları (istisnalar: SGK alacakları, nafaka borçları)

Haciz Nasıl Kaldırılır?

Haciz kaldırma yolları şunlardır:

1. Borcun tamamen ödenmesi
2. Alacaklı ile borçlunun anlaşması
3. Haksız hacze karşı itiraz sonucu mahkeme kararı

Haciz Kaldırma Dilekçesi Nasıl Yazılır?

Haciz kaldırmak için dilekçe hazırlanmalıdır. Dilekçede şu bölümler yer almalıdır:

• Açıklamalar ve deliller
• Hukuki dayanaklar
• Sonuç ve talep
• Ek belgeler

Dilekçe, avukat aracılığıyla veya uzman danışman yardımıyla hazırlanmalıdır.

Haciz Borcu Nasıl Ödenir?

Haciz borcu;

• İcra Dairesi’ne,
• E-Devlet sisteminden yönlendirme ile banka ya da sanal POS üzerinden,
• Anlaşmalı PTT ya da vergi dairesi şubelerinden ödenebilir.

Hacizle Karşılaşmamak İçin Ne Yapmalı?

Haciz süreci hem borçlu hem alacaklı için yorucu ve karmaşık olabilir. Bu nedenle:

• Borçlarınızı zamanında ödemeye dikkat edin,
• Gelen tebligatları dikkate alın,
• Hukuki haklarınızı bilin ve gerekiyorsa bir uzmana danışın.

Haciz sürecinde bilgi sahibi olmak, mağduriyet yaşamanızın önüne geçer.

Sık Sorulan Sorular

Haciz kararı ne kadar sürede uygulanır?
İcra takibinin kesinleşmesinden sonra haciz işlemi birkaç gün içinde başlatılabilir.

E-haciz nedir, nasıl kaldırılır?
E-haciz, banka hesaplarına uygulanan elektronik hacizdir. Borcun ödenmesi ve dilekçe ile kaldırılabilir.

Emekli maaşı haczedilir mi?
SGK alacakları ve nafaka borcu dışında emekli maaşına haciz uygulanamaz.