ÖTV Muafiyeti: Araç Sahipliği ve Avantajları

Araç satın alırken ödenen vergiler, özellikle Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), otomobil fiyatlarını önemli ölçüde artırabiliyor. Ancak bazı vatandaş grupları, bu vergiden muaf tutulabiliyor. ÖTV muafiyeti, belirli koşulları sağlayan kişilere araç satın alırken vergi yükünden muaf olma hakkı tanıyor. Bu sayede, araç bedeli üzerinde ciddi bir mali avantaj sağlanabiliyor. Özellikle engelliler, şehit yakınları ve özel gereksinimli çocukların aileleri bu uygulamadan yararlanabiliyor.

ÖTV muafiyeti, yalnızca araç alımlarında değil, aynı zamanda diğer ÖTV kapsamındaki ürünlerde de geçerli olabiliyor. Ancak uygulamada en çok bilinen ve kullanılan alan, sıfır kilometre otomobil alımlarıdır.

ÖTV Muafiyetinden Yararlanma Koşulları

ÖTV muafiyetli araç alabilmek için bazı kriterler yerine getirilmelidir. Bu kriterler, muafiyet hakkının doğduğu grup ve engel durumuna göre farklılık gösterir.

Fiziksel Engelliler

Fiziksel engeli bulunan bireyler için ÖTV muafiyeti, engel oranına bağlıdır. Eğer bir kişi %90 veya üzeri fiziksel engel sahibi ise, bu durumda vergi muafiyeti tamamen uygulanabilir. %90 altındaki ortopedik engelliler de belirli şartlarla muafiyet kazanabilir. Bu şartlardan biri, kişinin en az %40 oranında engelli olmasıdır. Ayrıca, engellinin raporunda araç kullanabilecek yetkinlikte olduğu ve gerekli araç düzenlemelerinin yapılabileceği belirtilmelidir.

Zihinsel engeli bulunan bireylerde ise durum farklıdır. Bu kişiler için aracın alınabilmesi adına vasi atanması ve mahkeme sürecinin tamamlanması gerekir.

Şehit Yakınları

Şehit yakınları da ÖTV muafiyetinden faydalanabilir. Ancak bu muafiyet yalnızca bir kez kullanılabilir. Araç satın alacak kişinin şehit olan kişinin birinci derece yakını olması ve bu durumu SGK’dan alınan şehitlik belgesi ile kanıtlaması gerekmektedir.

Özel Gereksinimli Çocuklar

Özel gereksinimi olan çocuklar için düzenlenen ÇÖZGER raporları da ÖTV muafiyeti kapsamında kabul edilmektedir. Bu rapor sayesinde, çocuğun ebeveyni ya da vasisi, vergi muafiyetinden yararlanarak araç satın alabilir.

ÖTV Muafiyeti ile Araç Sahipliğinde Ehliyet Durumu

ÖTV muafiyeti ile araç alımında sürücü belgesi gerekliliği, muafiyetin türüne ve engel oranına göre değişir.

• %90 ve üzeri fiziksel engeli olan bireylerin sürücü belgesine sahip olmaları zorunlu değildir. Bu durumda araç, üçüncü dereceye kadar yakınlar tarafından kullanılabilir.

• %90 altındaki engelliler içinse araç kullanabilme yetkinliğine sahip olmak gerekir. Bu kişilerin H sınıfı olarak bilinen ve günümüzde “B Engelli” sınıfı adıyla verilen ehliyetleri bulunmalıdır.

• Şehit yakınları veya özel gereksinimli çocukların ebeveynleri adına alınan araçlarda, muafiyeti doğuran kişinin ehliyet sahibi olması şart değildir. Araç, belirtilen aile bireyleri tarafından kullanılabilir.

Bu düzenleme, engellilerin araç sahibi olmasını kolaylaştırırken, araçların güvenli ve bilinçli kişiler tarafından kullanılmasını da garanti altına alır.

Gerekli Belgeler

ÖTV muafiyetinden yararlanmak isteyen her grup için farklı belgeler gereklidir.

Engelliler için:

• Engelli raporu ve engel oranını gösteren belge,

• Eğer araç kullanılacaksa sürücü belgesi,

• Vergi dairesinden ÖTV ödeme belgesi.

Şehit yakınları için:

• SGK’dan alınan şehitlik belgesi,

• Vukuatlı nüfus kayıt örneği,

• Eğer birden fazla yasal varis varsa, diğer varislerin haklarından feragat ettiğini gösteren noter onaylı belge,

• Vergi dairesinden ÖTV ödeme belgesi.

Özel gereksinimli çocuklar için:

• ÇÖZGER raporu, özellikle Kod 7 ve ÖKGV ibareli.

Bu belgeler, araç bayilerinin de talep edebileceği ek evraklarla birlikte sunulmalıdır. Satış öncesinde bayiden bilgi almak, sürecin hızlı ve sorunsuz ilerlemesini sağlar.

ÖTV Muafiyetli Araçlarda Kredi Kullanımı

ÖTV muafiyetli araç alımlarında, taşıt kredisi kullanmak mümkündür. Ancak kredi, yalnızca muafiyet sahibi kişi adına çekilebilir. Bankaların standart taşıt kredisi şartları burada da geçerlidir. Bu nedenle zihinsel engelliler adına kredi kullanımı mümkün değildir.

Fiziksel engelli bireylerin ise bankaların kredi kriterlerine uygun olması gerekir. Taşıt kredisi genellikle aracın belirli bir bedelini karşılar; kalan miktar için ise ihtiyaç kredisi başvurusu yapılabilir. Banka uygulamaları farklılık gösterebileceği için kredi kullanmadan önce bankaların şartları incelenmelidir.

Araç Fiyat Sınırlamaları

ÖTV muafiyeti ile alınabilecek araçlar için bir üst fiyat limiti vardır. Resmî Gazete’de yayımlanan 29 Aralık 2020 tarihli düzenlemeye göre, aracın fatura bedeli 330.800 TL’nin altında olmalıdır.

Araç bedeli üzerinden hesaplanan Özel Tüketim Vergisi, muafiyet sahibi alıcılar için nihai fiyattan düşülür. Araç fiyatlarındaki değişkenlik, sağlanacak indirim miktarını da etkiler. Satış bayilerinde ÖTV muafiyetli araç fiyat listeleri bulunur ve bu listelerden güncel fiyat bilgilerine ulaşılabilir.

ÖTV Muafiyeti ile Alınan Araçların Satışı

ÖTV muafiyeti ile alınan araçlar, satın alındıktan sonra 5 yıl boyunca satılamaz. Bu süre zarfında araç satılırsa, daha önce muafiyet ile ödenmeyen vergi ödenmek zorundadır. Bu kural, hem vergi kaybını önler hem de muafiyet hakkının suiistimal edilmesini engeller.

ÖTV Muafiyeti ile Alınan Araçların Kullanımı

Araç, muafiyet sahibinin kendisi tarafından ya da belirlenen aile bireyleri tarafından kullanılabilir. Özellikle %90 ve üzeri engeli olan bireyler için araç, üçüncü dereceye kadar yakınlar tarafından kullanılabilir.

• Eğer araç engellilerin kullanımına özel düzenlemelerle hazırlanmışsa ve engel oranı %90 altındaysa, muafiyet sahibinin sürücü belgesine sahip olması gerekir.

• Şehit yakınları ve özel gereksinimli çocukların ebeveynleri, araçları kendi ehliyetleriyle kullanabilir.

Bu sayede ÖTV muafiyetli araçların hem verimli hem de güvenli bir şekilde kullanılması sağlanır.

ÖTV muafiyeti, engelliler, şehit yakınları ve özel gereksinimli çocukların aileleri için büyük bir mali avantaj ve araç sahipliği kolaylığı sunuyor. Bu hak, yalnızca ekonomik bir destek değil, aynı zamanda yaşam kalitesini artıran önemli bir uygulamadır.

ÖTV muafiyetinden yararlanmak için gerekli belgeleri tamamlamak, araç bedeli ve kredi koşullarını bilmek, sürücü belgesi gerekliliklerini takip etmek büyük önem taşır. Araç sahipliği sürecinde, muafiyetin kurallarına uygun hareket etmek, hem yasal bir zorunluluk hem de hak kaybının önlenmesi açısından kritik bir adımdır.

Engelli bireylerin, şehit yakınlarının ve özel gereksinimli çocukların ailelerinin bu avantajdan doğru şekilde yararlanması, Türkiye’de araç sahipliği sürecini daha erişilebilir ve adil bir hale getiriyor.

✍️ Bu yazı, ÖTV muafiyeti ve araç alımı hakkında bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır.