Kiracılar ve Ev Sahipleri İçin Kritik Karar! Hor kullanma tazminatı nasıl hesaplanacak?

MUSA CAN ÇAYAN- Yargıtay 3. Hukuk Dairesi, fabrika ve makinelerin kiraya verilmesiyle ilgili davada önemli bir karara imza attı. Kararda, tahliye tarihinin netleştirilmesi ve makinelerdeki zararların ayrı ayrı hesaplanması gerektiği vurgulandı.

Türkiye’de kiracılar ve mülk sahipleri arasında en sık yaşanan uyuşmazlıklardan biri olan hor kullanma tazminatı, özellikle fabrika, işyeri ve makine kiralamalarında yüksek meblağlara ulaşabiliyor. Yargıtay’ın 2022 tarihli bu kararı, benzer davalar için emsal niteliği taşıyor.

YARGITAY’IN ÖNE ÇIKARDIĞI KRİTERLER

Yüksek Mahkeme, kira sözleşmelerinde ortaya çıkan zararların tespitinde şu kriterlerin esas alınması gerektiğini belirtti:

*Tahliye tarihi kesin olarak tespit edilmeli.
*Hor kullanım – olağan kullanım ayrımı her kalem hasar için ayrı yapılmalı.
*Rayiç birim fiyatlar tahliye tarihi itibarıyla esas alınmalı.
*Kullanım süresiyle orantılı yıpranma payı düşülerek tazminat hesaplanmalı.

Bu yöntemle hazırlanacak bilirkişi raporlarının davalarda ekonomik kayıpları objektif şekilde ortaya koyacağı ifade edildi.

YEREL MAHKEME REDDETTİ

Yerel mahkeme, davayı “hukuki yarar yokluğu” gerekçesiyle reddetmişti. Ancak Yargıtay, dava sırasında tahliyenin gerçekleştiğini belirterek, davanın esası hakkında karar verilmesi gerektiğini vurguladı.
Bu durum, ileride açılacak benzer davalarda “usulden ret” kararlarının önüne geçerek, ekonomik kayıpların daha hızlı telafi edilmesini sağlayacak.

EMSAL KARAR

Yargıtay’ın kararı, yalnızca konut değil; işyeri, fabrika ve makine kiralamalarında da büyük önem taşıyor. Uzmanlara göre bu karar, yatırımcılar açısından sözleşmelerin hazırlanmasında daha dikkatli olunması gerektiğini, kiracılar açısından ise olağan kullanımın ötesine geçen her zararın tazminat sorumluluğu doğurabileceğini ortaya koyuyor.

“YÜKÜMLÜLÜĞE UYGUN ŞEKİLDE KULLANMA BORCU VARDIR”

Avukat Hasan Can kararla ilgili şu ifadeleri kullandı: Hukukumuzda her kiracının kiralanan eşyayı sözleşmede belirtilmemiş olsa dahi özen yükümlülüğüne uygun şekilde kullanma borcu vardır. Özen yükümlüğüne uygun şekilde olağan kullanım sonucu kiralanan eşyada meydana gelen eskime, yıpranma ve değer kayıplarından kiracı asla sorumlu tutulamaz. Ancak kiralananın amacı dışında kullanılması, dikkatsiz veya özensiz davranılması yahut olağan kullanımın ötesine geçen zararların ortaya çıkması halinde kiracının hor kullanma tazminatı sorumluluğu doğar. Örneğin, 14 yıl kiralanarak kullanılan bir mülkte %17’lik bir yıpranma payı olabileceği kabul edilmişse bu payı aşan yıpranma oranları hor kullanma tazminatına tabi olacaktır. Yani kiracının sorumluluğu, yalnızca kötü (hor) kullanım nedeniyle oluşan zarar ve hasar için geçerlidir.

Kaynak: https://www.milliyet.com.tr/ekonomi/yargitaydan-kiraci-uyusmazligina-emsal-karar-hor-kullanma-tazminati-nasil-hesaplanacak-7451321